دیرینه شناسی
آمونیت
آمونوئیدا توسعه یافته‌ترین راسته از شاخه نرم‌تنان و تنها گروهی است که شامل شناگران فعال با اندام‌های حسی و چشم‌های تخصصی است.آمونیت‌ها گروهی از جانداران دریایی منقرض‌شده از نوع نرم‌تنان و زیررده آمونوییدا هستند. اهمیت زمانی آمونوئیدها از دونین تا کرتاسه می باشد. به آمونوئیدهای ژوراسیک و کرتاسه آمونیت می گویند. از آنجا که امونیت ها تمام ویژگی های یک فسیل شاخص، از جمله گسترش جغرافیایی وسیع، گسترش زمانی محدود و عدم وابستگی به رخساره خاص را دارا می باشند در اقصی نقاط جهان بخش عظیمی از مطالعات فسیل شناسی را به خود اختصاص داده است. با تکامل سریع جنس های متمایز، حتی چندین میلیون سال پس از انقراض، و حفظ عالی ویژگی های پوسته منحصر به فرد با وجود اینکه بافت نرم به خوبی حفظ نشده است، آمونیت ها را به یک فسیل شاخص عالی تبدیل کرده است.
آمونیت ها نرم تنان شکارچی شبیه ماهی مرکب بودند. این سرپایان دارای چشم، شاخک و پوسته مارپیچی بودند. آنها بیشتر شبیه به اختاپوس های زنده هستند، اگرچه پوسته آن شبیه به پوسته ناتیلوس است. فسیل آمونیت‌ها برای اولین بار در 240 میلیون سال پیش پیدا شدند و از سرپایان پوسته‌دار مستقیم به وجود آمدند. آخرین گونه آنها 65 میلیون سال پیش در پایان دوره کرتاسه ناپدید شدند. بزرگ‌ترین فسیل‌های آمونیت شناخته‌شده فسیل Parapuzosia seppenradensis هستند که 180 سانتی‌متر (نزدیک به 6 فوت) عرض دارند.
پوسته‌های آمونیت‌ها با انواع مارپیچی یافت می شوند. بیشتر آنها به صورت پلانی اسپیرال هستند، و بعضی از آنها اصلاً مارپیچی نیستند. فراگموکن (حجره هایی که قبل از حجره زندگی قرار دارند) شناوری را کنترل می‌کنند و این حجرات توسط دیواره‌هایی به نام سپتا از هم جدا می‌شوند.
